Κουμουνδούρου 37
24210 20761
fotisspyrou@gmail.com

Φώτης Σπύρου MD

Ενδοκρινολογία Διαβήτης Μεταβολισμός 
Ενηλίκων & Πάιδων

1. Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διαταραχή στον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός διαχειρίζεται (μεταβολίζει) τα διάφορα συστατικά των τροφών.
Οφείλεται σε έλλειψη ινσουλίνης που μπορεί να είναι απόλυτη ή σχετική. Αυτό που κυρίως διαταράσσεται είναι ο μεταβολισμός της γλυκόζης (του «σακχάρου»), γι’ αυτό τα άτομα που έχουν διαβήτη έχουν και υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

2. Τι είναι η ινσουλίνη;
Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Παίζει κύριο ρόλο στο μεταβολισμό (στη διαχείριση) των συστατικών της τροφής, δηλαδή των λιπών, των πρωτεϊνών και κυρίως των υδατανθράκων. Μπορεί κανείς να πει πως η ινσουλίνη είναι ένα είδος «θυρωρού»: Επιτρέπει στη γλυκόζη που έχει απορροφηθεί από τις τροφές (και κυκλοφορεί στο αίμα) να μπει μέσα στα κύτταρα των διαφόρων οργάνων. Έτσι η γλυκόζη αφενός φεύγει από την κυκλοφορία (οπότε δεν αθροίζεται στο αίμα) και αφετέρου μέσα στα κύτταρα συμμετέχει σε απαραίτητες αντιδράσεις με κυριότερο σκοπό την παραγωγή ενέργειας. Όταν η ινσουλίνη λείπει, εμείς μετράμε πολλή γλυκόζη στο αίμα, αλλά τα κύτταρα των οργάνων ουσιαστικά «πεινάνε», κυριολεκτικά μένουν χωρίς «καύσιμα».

3. Πόσοι τύποι σακχαρώδη διαβήτη υπάρχουν;

Υπάρχουν αρκετοί τύποι σακχαρώδη διαβήτη,διαφορετικής αιτιολογίας.

Διαβήτης τύπου 1:
Είναι ο τύπος που παλαιότερα λεγόταν «ινσουλινοεξαρτώμενος» ή «νεανικός» σακχαρώδης διαβήτης. Σε αυτόν τον τύπο, τα κύτταρα του παγκρέατος που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της ινσουλίνης (τα «β-κύτταρα») καταστρέφονται με αυτοάνοσο μηχανισμό, με αποτέλεσμα η ινσουλίνη να ελαττώνεται και πολύ σύντομα να εκλείψει.

Διαβήτης τύπου 2:
Παλαιότερα λεγόταν «τύπος ενηλίκου». Είναι αποτέλεσμα δύο διαταραχών που συμμετέχουν σε άλλοτε άλλο βαθμό: Αφενός υπάρχει «αντίσταση» στην ινσουλίνη, δηλαδή η ινσουλίνη που υπάρχει δεν καταφέρνει να δράσει φυσιολογικά (τα κύτταρα των ιστών και των οργάνων αντιστέκονται και ζητούν περισσότερη ινσουλίνη για να «ανοίξουν την πόρτα» στη γλυκόζη) και αφετέρου υπάρχει μειωμένη δυνατότητα του παγκρέατος να αυξήσει την παραγωγή της ινσουλίνης όσο απαιτούν οι ιστοί και τα όργανα.
Είναι ο συχνότερος τύπος διαβήτη ,αλλά και ο πιο…«ύπουλος»,αφού μπορεί για πολλά χρόνια να έχει αβληχρά ή και καθόλου συμπτώματα.

Διαβήτης τύπου LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults)
Κατατάσσεται ως τύπου 1 σακχαρώδης διαβήτης ,αλλά εμφανίζεται σε διαφορετική ηλικιακή γκάμα ασθενών,γεγονός που τον κάνει ξεχωριστό υπότυπο διαβήτη.

Διαβήτης της κύησης
Είναι ο διαβήτης που πρωτοεμφανίζεται σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους (συνήθως κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης). Μετά το τέλος της εγκυμοσύνης μπορεί να παρέλθει, μπορεί όμως και να παραμείνει.

Άλλοι ειδικοί τύποι:
Εδώ εντάσσονται οι τύποι που οφείλονται σε διάφορες ειδικές γενετικές διαταραχές (όπως διάφοροι τύποι «MODY», Maturity Onset Diabetes of the Young), σε συγκεκριμένες παθήσεις του παγκρέατος (παγκρεατίτιδα, τραύματα, καρκίνο κ.ά.), σε παθήσεις διαφόρων ενδοκρινών αδένων (επινεφρίδια, θυρεοειδής κ.ά.), σε λήψη φαρμάκων (κορτιζόνη, διουρητικά κ.ά.), σε ειδικά γενετικά σύνδρομα (πχ σύνδρομο Down) και πολλά άλλα που ξεφεύγουν από τους σκοπούς αυτής της περιγραφής.

4.Υπάρχει θεραπεία;
Η θεραπεία του Διαβήτη είναι αποτελεσματική και απαραίτητη.
Όλοι οι τύποι Διαβήτη είναι θεραπεύσιμοι αλλά η θεραπεία για τους τύπους 1 και 2 διαρκούν εφ όρου ζωής.

Σακχαρώδης διαβήτης κύησης είναι η εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη (δηλαδή η αυξημένη γλυκόζη στο αίμα) για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης.

Κατά μέσο όρο 7 στις 100 εγκύους γυναίκες μπορεί να παρουσιάσει σακχαρώδη διαβήτη κύησης. (τα στοιχεία αφορούν μεσογειακούς πληθυσμούς)

Τα ποσοστά εμφάνισης διαβήτη στην κύηση αυξάνονται ραγδαία.

Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει το έμβρυο;

Οι επιπλοκές που μπορεί να έχει το έμβρυο είναι σπάνιες μεν ,σοβαρές δε….

Οι κυριότερες είναι οι εξής:

Συγγενείς ανωμαλίες
Καθυστέρηση ανάπτυξης
Αυτόματες αποβολές
Μακροσωμία
Χρόνια υποξαιμία
Πολυδράμνιο
Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει το νεογνό;

Υπογλυκαιμία
Υποασβεστιαιμία
Θρομβοκυτταροπενία
Πολυκυτταραιμία
Ίκτερο
Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει το παιδί σαν ενήλικας;

Διαταραχές συμπεριφοράς
Παχυσαρκία
Σακχαρώδη Διαβήτη
Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η μητέρα;

Προεκλαμψία

Εμφάνιση ΣΔ τύπου 2 (Χ8 φορές αυξημένη πιθανότητα)

Πότε πρέπει να κάνω καμπύλη σακχάρου;

Η καμπύλη σακχάρου γίνεται μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας εκτός εάν η έγκυος ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου οπότε και γίνεται την 12η εβδομάδα κύησης και αν είναι φυσιολογική επαναλαμβάνεται μεταξύ της 24ης -28ης εβδομάδας.

Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου;

Προηγούμενος ΣΔ κύησης
Ηλικία > 30
Παχυσαρκία (BMI > 35)
Ιστορικό γεννήσεων μακροσωμικών νεογνών (> 4 κg)
Ιστορικό θνησιγενών εμβρύων
Πολυτοκία (>4 κυήσεις)
Γλυκοζουρία
Προδιαβήτης
Πότε θεωρείτε πως έχω Διαβήτη Κύησης

Τα κριτήρια διάγνωσης έχουν αλλάξει από το 2010 ,αλλά ακόμα αρκετές ιατρικές ειδικότητες χρησιμοποιούν τα παλαιά κριτήρια διάγνωσης.

Το 2010 προτάθηκαν από τον IADPSG – (International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups) τα νέα κριτήρια διάγνωσης τα οποία υιοθετήθηκαν από τον ADA (Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία) ενώ εκδόθηκαν Κατευθυντήριες Οδηγίες της Endocrine Society και η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρία τα αποδέχτηκε στις δικές της κατευθυντήριες οδηγίες του 2012.

Σήμερα είναι αποδεκτή η διάγνωση του ΣΔ κύησης με δύο μεθόδους.

Η πρώτη αποτελείται από ένα “βήμα” με καμπύλη 75 gr γλυκόζης και η δεύτερη από δύο “βήματα” με καμπύλη 50 και ακολούθως 100 γραμμαρίων .

Η διάγνωση μπορεί να γίνει και από το σάκχαρο νηστείας εάν αυτό είναι αυξημένο πάνω από συγκεκριμένα όρια και η έγκυος να αποφύγει την…”ταλαιπωρία” με τις καμπύλες γλυκόζης.